Op talloze plekken in het land worden initiatieven gelanceerd gericht op het versterken van de verbinding tussen natuur en landbouw. De aandacht gaat daarbij in het bijzonder uit naar het stimuleren van het bodemleven en duurzaam bodembeheer. De toenemende betrokkenheid van samenleving, bedrijfsleven en politiek bij dit thema is een interessante ontwikkeling voor de FPG: de bodem is immers hét kapitaal van de grondeigenaar.

De politieke belangstelling blijkt onder andere uit een hoorzitting over bodemvruchtbaarheid die de Tweede Kamer hield op 26 oktober. Maar ook uit de brief van staatssecretaris Van Dam, verzonden voorafgaand aan de behandeling van de begroting Landbouw en Natuur deze week. Daarin neemt ‘natuurinclusieve landbouw’ een prominente plek in: en die term lijkt steeds meer een bepalende plek te krijgen in het debat en het beleid.   

Interessante ontwikkelingen in internationaal verband zijn de herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en de mogelijke opname van de landbouwsector in het CO2-emissiehandelssysteem (ETS) vanaf 2021. Zo zou het vastleggen van organische stof (en dus CO2) in de bodem door land- en bosbouw financieel kunnen worden beloond.

Ten slotte vond een stevige discussie plaats in de Tweede Kamer over weidevogels. Een Kamermeerderheid wil dat Van Dam ingrijpt en een nationaal plan van aanpak opstelt om weidevogels beter te beschermen. CDA en VVD zien een nationaal plan niet zitten en wijzen op de intrinsieke motivatie van boeren. 

Sector in beweging
Vanuit de sector / het bedrijfsleven was er eerder deze maand een grote werkconferentie over het ‘Label Duurzaam Bodembeheer’ van A.S.R., CLM, Rabobank en Vitens. Daarmee hopen deze partijen een breed gedragen standaard te ontwikkelen voor het meten van de bodemkwaliteit op bedrijfsniveau (met 0-meting). Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten verplichten hun pachters tot het volgen van een cursus over duurzaam bodembeheer (zie www.vangroenewaarde.nl).

En afgelopen maandag en dinsdag werd op een groot event een boost gegeven aan het Netwerk Natuurinclusieve Landbouw, dat moet leiden tot een ‘bottom-up sector natuurinclusieve landbouw’. Onder meer Fransjan de Waard (u mogelijk bekend van het Lerend Netwerk Particulier Bosbeheer) en de Margraeff Stichting / Stichting Herenboeren namen daartoe het initiatief.

Op dit event was overigens de beroemde Amerikaanse boer Joel Salatin uitgenodigd, ooit uitgeroepen door TIME Magazine tot meest innovatieve boer ter wereld. Over zijn visie en het gelanceerde Netwerk volgt nog een uitgebreid artikel in De Landeigenaar.

Groene Tafel Bodempioniers  
Ook vanuit de FPG lopen er diverse initiatieven rondom bodemvruchtbaarheid, onder meer in Overijssel (Soil4U, Bodem onder ons Bestaan) en Brabant. De Federatie onderzoekt verder het opnemen van een paragraaf over duurzaam bodembeheer in het model-pachtcontract.

De 1^e helft van 2017 organiseert de FPG een zogeheten ‘Groene Tafel Bodempioniers’. De ambitie is om een aantal partijen die belang hebben bij een vruchtbare en gezonde bodem bij elkaar te brengen en in een aantal bijeenkomsten tot vervolgafspraken te komen. Afspraken over actie gericht op het verbinden van (economische of maatschappelijke) opbrengsten met het duurzaam beheren van de bodem als natuurlijk kapitaal.

We houden u op de hoogte van de ontwikkelingen!

Joel Salatin aan het woord bij het Netwerk Natuurinclusieve Landbouw op de HAS Hogeschool in Den Bosch.